Çocuklarınıza Bu Soruyu Sormayın!

Büyüyünce ne olmak istiyorsun?

Çocukken bu benim en sevmediğim sorulardan biriydi.

Hem o denli büyüdüğümü hayal edemediğim, hem meslekleri aslında tam olarak bilmediğim, hem de ne cevap verirsem vereyim büyüklerimin gözünün parladığını görmediğim için..

Öğretmen olmak istediğimi söyleyince, hmmmm, derlerdi. Çok zor iş, kazancı da düşük..

Lise yıllarımda psikolog olmak istediğimi söylediğimde ise, maalesef beni engellemek için ellerinden geleni yapmıştı ebeveynlerim.

Tüm gün dert mi dinlenir?

Büyük bir şirkete gireceğin bir meslek niye seçmiyorsun?

Muayenehane mi açacaksın?

Müşteri nereden bulacaksın?

Bilmiyordum.. Zaten sadece 16 yaşındaydım ve tek bildiğim insanlarla konuştuğumda, onlara iyi geldiğimdi. Ve problemlerini çözerken onlara destek olmayı seviyordum.

Pek de "haddini aşabilen" bir çocuk olarak yetiştirilmediğimden, ailemin bana çizdiği sınırlar içinde kalmayı seçerek, İşletme okudum. Böylece büyük şirketlere girebilecek, kariyer basamaklarını tırmanacak ve güvenli limanda olacaktım. Tabi neye göre, kime göre güvenli?

Öyle de oldu aslında. Ve fakat bugünkü bilincimle geçmişe baktığımda, onları hiç dinlemezdim diyorum. Çok daha farklı bir yol izlerdim.

Neden Kısıtlı Düşünelim ki?

Büyüyünce ne olmak istiyorsun sorusu, her birimizi belli bir kalıba sokarak, zihnimize görünmez sınır çizgileri çiziyor.

Elbette ki hepimizin kim olmak istediğimize dair fikirleri var. Ama her şeyden önce, bunlar kariyerle sınırlı olmak zorunda değil.. Çocukken ve ilk gençliğimizde pek çok hayal kurarız.. Şöyle bir yerde yaşayacağım, şununla evleneceğim, çok gezeceğim, şöyle bir arabam olacak.. Her ne ise..

Aslında bu hayaller zaten bize daha cesur hedefler belirlememiz için ilham veriyor ve bizi bu imgelediğimiz hayata yaklaştıracak bir kariyer yoluna girebiliyoruz.

Ama bir taraftan da alternatiflerimizi azaltıyoruz. Özellikle de bugünkü mesleklerin %85'inin 10 yıl sonra hayatımızda olmayacağı gerçeğini düşününce..

Teknolojiyle dönüşen iş dünyasında son 10 yılda hayatımıza, daha önce hiç olmayan meslekler girdi. Sağlık Koçluğu, Influencer'lık, Metaverse Mühendisliği, Oyun Tasarımcısı, Veri Bilimcisi, İçerik Üreticisi..

2000'li yılların başında bir çocuğa ne olacaksın diye sorulduğunda, bu cevaplardan hiç birini veremeyeceği aşikar.

İşin daha da ilginç yanı; dönüşüm o zamana göre çok daha hızlı. Bu mesleklerin hayatımıza girmesi 10 yıl aldıysa, şimdi 3 yıl sonra hayatımızda bambaşka meslekler olacak. Ve az önce dediğim gibi, World Economic Forum'a göre bugünkü çocukların iş yaşamında yapacakları mesleklerin %85'i henüz yok.

Şimdi.. Geleceği bu denli hayal edemezken, neden bir soruyla sınırlarımızı tanımlayalım ki?

Neden bir mesleğe kitlensin ki çocuklar? İdeallerindeki iş, potansiyellerini gerçekleştirebilecekleri o meslek henüz hayatımızda olmayabilir..

2025 Aile Takvimi (Dijital)

Satın Al

Mesleğini Değil, Nasıl Bir İnsan Olmak İstediğini Konuşun.

İş dediğimiz şey, hayatımızdaki kimliklerden sadece biri.. Büyüyünce ne olmak istiyorsun sorusu ise, "sanki seçtiğimiz iş, kim olduğumuzu tanımlıyor" gibi bir his uyandırıyor bende.

Oysa, çocukların kariyerleri kimlikleri olarak değil, para kazanması, üretmesi, hayatta bir amacının olması veya zamanını iyi değerlendirmesi için önemli araçlardan biri olarak görmeliler, derim.

Ne olmak istediğimize gelince.. Nasıl biri olmak istediğimize odaklanmak daha ufuk açıcı geliyor bana. Çocuklarımıza soruyu bu şekilde sorduğumuzda ise yaratıcılıklarını tetikliyoruz..

Cevaplar hayalimizdeki gibi gelmeyebilir.. Güzel olmak istiyorum, diyebilirler.. Prenses olmak istiyorum.. Ünlü biri olmak istiyorum.. Superman olmak istiyorum..

-- Öyle mi? Superman gibi biri mi olmak istiyorsun?

-- Evet anne

-- Neden? Mesela Superman'in nesi sende hayranlık uyandırıyor?

-- Zor durumda olan insanlara yardım ediyor... Dünyayı kurtarıyor.. Çok güçlü..

İşte bu noktada, nasıl biri olmak istediklerini fark etmelerini sağlayabiliriz.. Büyüyünce siyasetçi olacağım yerine, dünyayı kurtaracağım demesi, sizin kulağınıza da daha anlamlı gelmiyor mu?

Ya Çocuğum Bana Mesleklerle İlgili Soru Sorarsa?

Varsayalım çocuğunuz meslekleri öğrenmek istiyor ve sorular soruyor. Gündelik hayattan örnekler vererek açıklayın, ancak mesleğin anlamını da içine katmaya özen gösterin.

"Bilgisayar mühendisleri, insanların hayatlarını kolaylaştıran yazılımlar yazarlar. Böylece işimizi daha hızlı halledip, birbirimize daha fazla zaman ayırabiliriz.."

"Psikologlar, insanların kendilerinde çözemedikleri bazı duygusal problemleri aşmalarına yardımcı olurlar, böylece insan kendine daha çok güvenir, inanır.."

"Boyacılar, içinde yaşadığımız mekanların bizi iyi hissettirmesini sağlarlar.."

Her mesleğin ne yaptığından çok, kattığı değeri anlatırsanız, çocuklarınızın hayal güçlerini beslemiş olursunuz.

Son olarak, lütfen onlara; "tek bir kariyer seçmelerine gerek olmadığını, birçok şey yapabileceklerini" söyleyin.

LEGO seti tasarımcısı olarak çalışırken bir yandan pilates hocalığı yapabilir ve aynı zamanda bir Youtuber olabilir..

Çünkü yapay zeka hayatlarımıza hızı getirdikçe, daha çok şeyi daha pratik çözümlerle yapabilecek zamanı bulacağız.

Gelecek, çok mesleklilerin devri. Tek bir kariyere ne kendinizi, ne de çocuğunuzu hapsetmeyin.

---

Küçük Bir Ekleme: Gelişmeyi ve öğrenmeyi seven aileler için, capcanlı görsellerle dolu bir yeni yıl takvimi hazırladım. 

Çocuklarınızı geleceğin mesleklerine hazırlarken ihtiyaç duyduğunuz tüm yetkinlikler aylık olarak bu takvimde. 

Her ay ilham veren bir mesaj ve ailece yapabileceğiniz eğlenceli aktivitelerinden, birbirinize sorabileceğiniz sorulardan oluşan, dijital bir rehber. 

İster A4 boyutunda bastırın, ister duvar posteri yapın, içini birlikte doldurmak çok keyifli ve öğretici. Hemen buradan satın alabilir ve bilgisayarınıza indirebilirsiniz. Gerisi sizin hayal gücünüz :))